Jednym z ważniejszych zagadnień w przypadku doboru obudów złączy jest stopień ochrony. Określany jest on przed kod IP składający się z dwóch cyfr:

• Pierwszej cyfry charakterystycznej (od 1 do 6), która oznacza, że: obudowa zapewnia ochronę przed dostępem do części niebezpiecznych i równocześnie zapewnia ochronę wyposażenia przed wnikaniem obcych ciał stałych. Im jest  większa, tym większą szczelność zapewnia (Tabela 2).
• Drugiej cyfry charakterystycznej (od 1 do 9), która oznacza, że obudowa zapewnia ochronę przed szkodliwymi skutkami wnikania wody do urządzenia (Tabela 3).

Zagadka drugiej cyfry charakterystycznej stopnia IP

W przypadku drugiej cyfry charakterystycznej należy zwiększyć czujność, ponieważ większa cyfra  wcale nie musi oznaczać wyższego stopnia IP.  Dlatego w naszych danych technicznych możesz znaleźć więcej niż jeden a maks. 3 różne stopnie ochrony IP dla danej obudowy. Poniżej przedstawiłem wymagania potrzebne do spełnienia warunków drugiej cyfry charakterystycznej (więcej szczegółów w Tabeli nr 2).

• Cyfry 5 i 6 (IP X5, IP X6) informują o odporności odpowiednio przed strugą wody i silną strugą wody. Ważne aby pamiętać, że do 6 włącznie, spełnione są również wymagania niższych stopni ochrony.
• Cyfry 7 i 8 (IP X7, IP X7) oznaczają, że obudowa jest wystarczająco dobra, aby można ją było umieścić pod wodą (krótkotrwale lub ciągle).
• Cyfra 9 (IP X9) jest prawdopodobnie najtrudniejszym stopniem do spełnienia przez obudowę, ponieważ potwierdza zdolność do wytrzymywania i odporność na mycie o wysokim ciśnieniu (80÷100 barów) oraz o wysokiej temperaturze (do +80°C). Należy pamiętać, że do tego typu czyszczenia stosowanego np. w pociągach czy w przemyśle spożywczym, nadają się tylko metalowe obudowy!

Co mówi norma PN – EN 60529:2003/A2?

Wg normy PN – EN 60529:2003/A2 obudowa z tylko jedną drugą cyfrą charakterystyczną np. IP X9 uważana jest za obudowę o „ ograniczonym” zastosowaniu, co oznacza, że jest odpowiednia tylko dla warunków, w których została przebadana. Na przykład obudowa IP X9 może nie zapewnić ochrony przy oblewaniu strugą wody (oznaczenie drugą cyfrą charakterystyczną 5 lub 6) oraz przy zanurzeniu w  wodzie (oznaczenie drugą cyfrą charakterystyczną 7 lub 8).
Nie wymaga się od obudowy spełnienia wymagań określonych dla cyfr 5, 6, 7 lub 8, jeśli nie została oznaczona kilkoma kodami, w sposób przedstawiony w tabeli 4.

Tabela nr 1. Stopnie ochrony zapewniane przez obudowy Phoenix Contact

Struga wody PN-EN 60529	Zanurzenie PN-EN 60529	Wysokie ciśnienie PN-EN 60529	Seria obudowy/ Materiał obudowy
IP 66	–	–	EVO tworzywo
IP 66	IP 67	–	EVO/STA metal
IP 66	IP 67	–	ADVANCE tworzywo
IP 66	IP 68	IP 69	ADVANCE metal

Obudowy EVO z tworzywa (z pojedynczym lub podwójnym ryglowaniem) pozwalają osiągnąć, maksymalnie IP66.

Metalowe obudowy z serii STANDARD i EVO (z pojedynczym lub podwójnym ryglowaniem), ze względu na większą sztywność/stabilność pozwalają uzyskać IP67.

Obudowy ADVANCE z metalu, ze względu na typ blokowania śrubowego, które pozwala na mocniejsze przykręcenie do podłoża, zapewnia ochronę przed manipulacją jak i największy stopnień szczelności: IP 66/IP 68/ IP 69K.

Obudowy ADVANCE z tworzywa, również z blokowaniem śrubowym, w porównaniu do obudowy z tworzywa EVO, oprócz IP 66 gwarantuje również stopień ochrony IP67 (na krótkotrwałe zanurzenie).

Opisane powyżej obudowy wraz z wkładkami stykowymi możesz bezpłatnie przetestować. Kliknij TUTAJ aby wybrać interesujący Cię produkt.

Tabela nr 2. Stopnie ochrony przed dostępem do części niebezpiecznych i przed wnikaniem obcych ciał stałych

I cyfra	Krótki opis	Definicja
0	Brak ochrony
1	Ochrona przed obcymi ciałami stałymi	Ochrona przed przypadkowym dotknięciem dłonią części niebezpiecznych Ochrona przed wnikaniem obcych ciał stałych o średnicy > 50 mm
2	Ochrona przed obcymi ciałami stałymi o średnicy 12,5 mm i większej	Ochrona przed przypadkowym dotknięciem palcami części niebezpiecznych Ochrona przed wnikaniem obcych ciał stałych o średnicy > 12,5 mm
3	Ochrona przed obcymi ciałami stałymi o średnicy 2,5 mm i większej	Ochrona przed przypadkowym dotknięciem narzędziem części niebezpiecznych Ochrona przed wnikaniem obcych ciał stałych o średnicy > 2,5 mm
4	Ochrona przed obcymi ciałami stałymi o średnicy 1 mm i większej	Ochrona przed przypadkowym dotknięciem drutem części niebezpiecznych Ochrona przed wnikaniem obcych ciał stałych o średnicy > 1 mm
5	Ochrona przed pyłem	Ochrona przed przypadkowym dotknięciem drutem części niebezpiecznych Wnikanie pyłu nie jest całkowicie wyeliminowane, ale pył nie może wnikać w takiej ilości, która mogłaby mieć negatywny wpływ na efekty pracy urządzenia lub na jego bezpieczeństwo.
6	Pyłoszczelność	Ochrona przed przypadkowym dotknięciem drutem części niebezpiecznych Brak wnikania pyłu.

Tabela nr 3. Stopnie ochrony przed działaniem wody

II cyfra	Krótki opis	Definicja
0	Brak ochrony
1	Ochrona przed kroplami wody	Spadające pionowo krople wody nie mogą mieć szkodliwego wpływu na urządzenie.
2	Ochrona przed kroplami wody przy nachyleniu obudowy do 15°	Spadające pionowo krople wody nie mogą mieć szkodliwego wpływu, gdy obudowa jest odchylona od pionu w obu kierunkach o maks. 15°.
3	Ochrona przed rozpyloną wodą	Woda rozpylana z obu kierunków pod kątem maks. 60° względem pionu nie może mieć szkodliwego wpływu na urządzenie.
4	Ochrona przed natryskiwaną wodą	Woda natryskiwana z dowolnego kierunku na obudowę nie może mieć szkodliwego wpływu na urządzenie.
5	Ochrona przed strumieniem wody	Strumienie wody padające na obudowę z dowolnego kierunku nie mogą mieć szkodliwego wpływu.
6	Ochrona przed silnym strumieniem wody	Silne strumienie wody padające na obudowę z dowolnego kierunku nie mogą mieć szkodliwego wpływu na urządzenie.
7	Ochrona przed skutkami chwilowego zanurzenia w wodzie	Woda nie może wnikać w ilościach, które mogą powodować szkodliwe skutki, gdy obudowa znajdzie się chwilowo pod wodą w normalnych warunkach ciśnieniowych i czasowych.
8	Ochrona przed skutkami długotrwałego zanurzenia w wodzie	Woda nie może wnikać w ilości powodującej szkodliwe skutki, gdy obudowa zostanie długotrwale zanurzona w wodzie w warunkach, które muszą zostać ustalone między producentem a użytkownikiem.
9K	Ochrona przed działaniem wody w przypadku czyszczenia myjką wysokociśnieniową / strumieniem pary.	Skierowana na obudowę z dowolnego kierunku woda pod bardzo wysokim ciśnieniem nie może mieć szkodliwego wpływu na urządzenie. (przykład IP69K wg DIN 40050 część 9)

Tabela nr 4. Obudowy do ograniczonego i różnorodnego zastosowania.

Próba strugą wody (II cyfra charakt.)	Próba na krótkotrwałe/ ciągłe zanurzenie (II cyfra charakt.)	Przeznaczenie oznaczenie	Zakres zastosowania
5	7	IPX5/ IPX7	Różnorodny
5	8	IPX5/ IPX8	Różnorodny
6	7	IPX6/ IPX7	Różnorodny
6	8	IPX6/ IPX8	Różnorodny
9	7	IPX7/ IPX9	Różnorodny
9	8	IPX8/ IPX9	Różnorodny
5 i 9	7	IPX5/ IPX7/ IPX9	Różnorodny
5 i 9	8	IPX5/ IPX8/ IPX9	Różnorodny
6 i 9	7	IPX6/ IPX7/ IPX9	Różnorodny
6 i 9	8	IPX6/ IPX8/ IPX9	Różnorodny
–	7	IPX7	Ograniczony
–	8	IPX8	Ograniczony
9	–	IPX9	Ograniczony
5 i 9	–	IPX5/ IPX9	Różnorodny
6 i 9	–	IPX6/ IPX9	Różnorodny

Autor:

Rafał Sypniewski – Szef Produktu IE / IF & PS & Safety