Dziś powalczę z wciąż niestety popularną, ale błędną opinią, że bezpiecznik przepala się zawsze przy przepływie prądów piorunowych czy wyładowczych w każdym przypadku.
Po pierwsze: ogranicznik nie może widzieć od strony źródła zasilania bezpiecznika większego niż dopuszczalny dla niego
Każdy dostawca podaje maksymalna wartość dla każdego wyrobu z osobna!
Gdzie możemy sprawdzić taką informację?
Podaję na przykładzie jednego z produktów Phoenix Contact: połączenie odgromnika/ogranicznika przepięć, typ 1+2, nr kat. 2905470
- wejdź na www.phoenixcontact.pl
- wyszukaj produkt np. po nr katalogowym: 2905470
- przejdź do zakładki „Dane techniczne”
- w dziale „Układ ochronny” znajdziesz parametr: Maksymalne zabezpieczenie wstępne w instalacjach w układzie promieniowym (dla naszego przykładu wynosi: 315 A (gG)
Niepublikowane dane laboratoryjne pokazują ciekawe informacje, mianowicie istnieje taki poziom wartości bezpieczników, gdzie przy spodziewanych zgodnie z normami prądach piorunowych, nie następuje ich otwarcie. Czyli jest normalnym, że zachowa on ciągłość.
Wytrzymałość bezpieczników NH
| Prąd znamionowy In bezpiecznika NH (gG kategoria) | Bezpiecznik przepala prąd (8/20)µs | Bezpiecznik przepala prąd (10/350)µs |
| 16 A | 4.0 kA | 1.0 kA |
| 25 A | 6.5 kA | 1.3 kA |
| 32 A | 9.0 kA | 1.6 kA |
| 40 A | 12.0 kA | 2.8 kA |
| 63 A | 20.0 kA | 5.0 kA |
| 80 A | 25.0 kA | 6.5 kA |
| 100 A | 35.0 kA | 8.5 kA |
| 125 A | 45.0 kA | 11.0 kA |
| 160 A | 60.0 kA | 15.0 kA |
| 200 A | 80.0 kA | 20.0 kA |
| 250 A | 100.0 kA | 25.0 kA |
Widać z tej tabeli, że przy klasie ochrony obiektu LPL I, gdzie możemy się spodziewać maksymalnych prądów piorunowych na wejściu pojedynczej sieci pięcioprzewodowej do 100kA 10/350. Czyli na każdy nieuziemiony przewód przypada do 25kA 10/350, wkładka bezpiecznikowa 250 AgG powinna zachować ciągłość. Ogranicznik pozostaje włączony w instalacji.
Inna sprawa, że uzgodnione wartości zabezpieczeń z operatorem zasilania mogą zawierać się w znacznie niższych wartościach. Wtedy może się zdarzyć, że ochroniony ogranicznikiem obiekt utraci zasilanie, ponieważ przy np. przy bezpieczniku 63A znikomy prąd piorunowy wystarczył aby przerwać jego ciągłość.
Po drugie: zależności od znaczenia ochrony obiektu bezpiecznik może być użyty na trzy sposoby (PN-HD 60364-5-534)
Obiekt ma być bezwzględnie chroniony nawet kosztem utraty zasilania, to jedyny bezpiecznik (warunek jak powyżej) powinien się znaleźć przed odbiornikiem w torze zasilania. Ogranicznik połączony równolegle przed chronionym obiektem (bez bezpiecznika).
Jeśli obiekt musi być chroniony, ale musi też być stale zasilany, należy na wejściu zasilania wykonać dwie identyczne gałęzi zawierające dwa jednakowe zestawy w szeregu: ogranicznik+ bezpiecznik. Jeśli się zdarzy, któryś z zestawów zostanie uszkodzony, drugi będzie nadal aktywny.
I przypadek trzeci, gdy w obwodzie zasilania brak jest bezpiecznika szeregowo zainstalowanego. Jest on jedynie w obwodzie z ogranicznikiem. W tym przypadku mamy do czynienia z nadrzędnością zasilania w stosunku do ochrony. Niezależnie od stanu ogranicznika, odbiornik jest zasilany.
W tym miejscu warto zwrócić uwagę na rozwiązania ograniczników takich, dla których ustalona maksymalna wartość bezpiecznika jest możliwie największa. Daje to swobodę w ich stosowaniu. Przykładem jest rodzina ograniczników SEC, o których można przeczytać na www.phoenixcontact.pl
| Autor: | Mieczysław Ludwików – Senior Product Manager |
